Het aantal daklozen in Nederland is in tien jaar tijd verdubbeld, naar bijna 40 000. Zo’n vermoeden had Patric Hartwig al. Als oprichter en Directeur Uitvoering van de Daklozenvakbond behartigt hij de belangen van dak- en thuislozen en maakt hij zich kwaad over het daklozenbeleid.
Het eerste half jaar is cruciaal
Tekst: Brechtje Keulen | fotografie: Piet Hermans | publicatie Zet september 2019
Je hond Luna ligt er rustig bij.
Ze is een heel lieve hond, een dominant vrouwtje. Ze plast met haar poot omhoog.
Heb je haar altijd bij je?
Altijd. Ik ben een hondjesmens. Zonder vrouw kan ik wel, maar zonder hond niet. Ik heb haar sinds ze vijf weken was en sindsdien zijn wij een twee-eenheid.
Hadden Luna en jij al gemerkt dat het aantal daklozen zo sterk is gestegen?
Wij verzorgen briefadressen en daaraan zie ik wat er gebeurt. Op 8 september 2011, toevallig ook Luna’s verjaardag, zijn we als daklozenvakbond begonnen. In de eerste tijd mochten we 20 briefadressen uitgeven. We hebben meerdere keren moeten vragen om uit te breiden naar 50 en toen 70, maar de laatste drie jaar is het aantal briefadressen gestegen naar 250-270, en er zijn ook nog andere organisaties die dit doen. Wij wijzen al de helft van de aanvragen af.
Voor dakloze mensen begint alles bij een briefadres? Vind je het moeilijk om mensen af te wijzen?
Ik heb er geen moeite mee. We krijgen mensen die drie dagen in Amsterdam zijn en een briefadressen. Zo van ik moet! Nou, die stuur ik graag weg. Mensen worden soms wel ontzettend boos. We zijn een paar keer aangevallen. Ik heb een koffiepot naar mijn hoofd gekregen en toen had ik zo’n gat in mijn hoofd. En toen heb ik gezegd: als ik geen beveiliging krijg, doe ik de deur niet meer open. Nu hebben we beveiligers.
Hoe komt het volgens jou dat er steeds meer daklozen zijn?
Wonen is duur en er is een groot tekort aan huizen. Veel mensen hebben schulden die ontstaan zijn in de economische crisis. En we zien ook heel veel gescheiden mannen. Als er problemen zijn met geld, is het vaak ook gedaan met de liefde. Het probleem van deze mannen is dat ze zelfredzaam zijn.
Wie zelfredzaam is, krijgt geen opvang.
Nu werkt het systeem zo dat we afwachten tot je alle moed verloren bent en niet meer zelfredzaam bent. Dan helpen we je. Ik zie het gebeuren. Als iemand zich meldt, is hij nog redelijk verzorgd en aan het werk. Na drie maanden heeft hij die baan niet meer maar wel een baardje van vijf dagen en hij stinkt een beetje. Na een half jaar is hij gaan drinken, of als hij jonger is gebruikt hij coke. Dat eerste half jaar is cruciaal! Dan moeten we meteen klaarstaan met onderdak. Als je langer wacht, wordt hulpverlening ook veel duurder.
Ben je ook betrokken bij de Daklozencamping in het Vondelpark?
Vol afschuw: Néé
Waarom niet?
Zulke demonstraties zijn allemaal zinloos?
Ze genereren wel aandacht.
Er is allang aandacht in de gemeenteraad. Je bereikt veel meer dan je daar gaat inspreken of bij de wethouders of in het MO-overleg theater gaat maken.
Je was goede vrienden met Eberhard van der Laan.
Ja, hij was een heel goede burgemeester.
En Rutger Groot Wassink van GroenLinks?
Die ken ik nog van toen ik zelf als zwerver op de brug zat. Hij gaf me dan twee euro en maakte een praatje. Ik zei laatst tegen hem: je maakt nu echt mensen kwaad. Uitgeprocedeerden krijgen 24-uursopvang, daklozen niet. Die lopen zelfs als er winteropvang is de hele dag op straat. Die zijn daar zo boos om. Geef ze dan allebei 24-uursopvang.
Is dat de oplossing?
We moeten gewoon zorgen dat mensen heel snel basaal onderdak krijgen. Dat kan! De tenten van de winteropvang liggen er nog, en de stad heeft drieduizend containers klaarstaan voor calamiteiten. Met een vergunning kunnen die zo ingezet worden. En waarom zouden we zo’n project als Startblok Riekerhaven, waar statushouders en studenten samenwonen, niet ook voor daklozen kunnen opzetten??
Nou?
Ik heb het ze vaak gevraagd, maar die vraag kan niemand beantwoorden.
Over de auteur